Πριν από 20 χρόνια έβαλε σκοπό να «ξαναγράψει» την ιστορία της ελληνικής παροικίας της Σουηδίας
μέσα από τη συλλογή σπάνιων αντικειμένων, βιβλίων, νομισμάτων, χαρτών
και έργων τέχνης. Και σήμερα, που το δημιούργημά του, το Κέντρο
Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας (ΚΕΠΣ) κινδυνεύει με λουκέτο «επειδή η
αρμόδια κρατική υπηρεσία έκοψε τη χρηματοδότηση», θυσιάζει τις οικονομίες μιας ζωής «για να μη χαθούν οι μνήμες και οι παραδόσεις μας».
Ερευνητής, παιδαγωγός και δημοσιογράφος, ο Ανδρέας Μπούκας εγκαταστάθηκε στη Σουηδία το 1973. «Ηρθα στη Στοκχόλμη για σπουδές στο πολυτεχνείο, αλλά γρήγορα στράφηκα στην εκπαίδευση και τη δημοσιογραφία. Εκανα οικογένεια και ασχολήθηκα για λίγο με τα κοινά. Ευτυχώς τη δεκαετία του '80 εγκατέλειψα οριστικά την πολιτική». Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Τμήμα του πανεπιστημίου της πόλης, άρχισε να αρθρογραφεί στον σουηδικό Τύπο και άνοιξε εκδοτικό οίκο που τυπώνει τα περιοδικά «Προβολές» και «Περγαμηνή».
Την πατρίδα όμως δεν την ξέχασε ποτέ. «Εχω τόσους φίλους εκεί, συγγενείς... Ταξιδεύω στην Ελλάδα τουλάχιστον τρεις φορές τον χρόνο και έχω ιδιαίτερους δεσμούς με την Ηπειρο και τη Μακεδονία». Η ιδέα του για τη δημιουργία του ΚΕΠΣ γεννήθηκε το 1990. «Δεν άντεχα να βλέπω την ιστορία των Ελλήνων της Σουηδίας να καταλήγει στα σκουπίδια. Στα τέλη του έτους έστειλα ένα γράμμα στην πρεσβεία και σε ένα ίδρυμα που διέθετε χώρους που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν το εγχείρημα. Ανταπόκριση δεν υπήρξε, αλλά δεν έκανα πίσω. Το 1991 ξεκινήσαμε με τη βοήθεια κάποιων συλλογικών φορέων και μελών της παροικίας».
Στην πρώτη τριετία της ζωής του, το ίδρυμα Ελληνική Βιβλιοθήκη και Αρχείο Σουηδίας -όπως ονομαζόταν το ΚΕΠΣ έως το 1994- στεγάστηκε σε ένα δωμάτιο του σπιτιού του κ. Μπούκα και σε μία αίθουσα της Εργατικής Επιμορφωτικής Ομοσπονδίας Σουηδίας. «Υστερα συμφωνήσαμε με τον δήμο Στοκχόλμης και το Πολιτιστικό Συμβούλιο να μας καλύψουν τα έξοδα για τους χώρους και το προσωπικό. Η συμφωνία όμως δεν τηρήθηκε. Παίρναμε χρήματα μόνο για τις εγκαταστάσεις και δουλεύαμε με εθελοντές».
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες, το ΚΕΠΣ κατάφερε να συγκεντρώσει περίπου 30.000 βιβλία, 600 χάρτες της περιόδου 1513-1924, σπάνια νομίσματα, μετάλλια και γραμματόσημα, παραδοσιακές ενδυμασίες, ελαιογραφίες και χαρακτικά ομογενών, φύλλα εφημερίδων που τυπώθηκαν την επταετία 1967-1974 και αρχειακό υλικό του 18ου και του 19ου αιώνα. Διοργάνωσε επίσης δεκάδες διαλέξεις και εκδηλώσεις με θέμα την ελληνική λογοτεχνία και την ελληνική ποίηση, βραδιές ελληνικής μουσικής και κινηματογράφου, σεμινάρια, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής.
«Δημιουργήσαμε μία από τις αξιόλογες βιβλιοθήκες της χώρας, κάναμε αισθητή της παρουσία μας και κερδίσαμε το ενδιαφέρον αρκετών φορέων και σουηδικών ΜΜΕ. Το 2005 άρχισαν τα προβλήματα. Το Πολιτιστικό Συμβούλιο αποφάσισε να εντάξει στον προϋπολογισμό του κι άλλους συλλόγους, που δεν είχαν καμία σχέση με τον πολιτισμό, χωρίς όμως να αυξήσει τα σχετικά κονδύλια».
Δύο χρόνια αργότερα, ο δήμος Στοκχόλμης ζήτησε από το διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΠΣ να αναζητήσει οικονομική ενίσχυση από άλλο δήμο. «Κάναμε μια προσπάθεια, αλλά όλες οι απαντήσεις ήταν αρνητικές. Αναγκαστήκαμε να μετακομίσουμε σε ένα κτίριο στα όρια της Στοκχόλμης και μεταφέραμε ένα μέρος του αρχείου μας σε αποθήκες. Με τα σημερινά δεδομένα, τρεις λύσεις υπάρχουν. Να ξενοικιάσουμε τις αποθήκες, να αρχίσουμε να πουλάμε το υλικό μας ή να βρούμε χώρο σε άλλη πόλη, κάτι που μοιάζει απίθανο».
Τα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου πλησιάζουν τα 17.000 ευρώ τον χρόνο και καλύπτονται εναλλάξ από τους εθελοντές-μέλη του. «Το πρώτο τρίμηνο του έτους καλύφθηκε από την υπεύθυνη χορού, το δεύτερο από μένα και για το τρίτο, εκτός από τα χρήματα που θα δώσω, προσπαθώ να εξασφαλίσω και δάνειο. Μείναμε πέντε άτομα, χάσαμε και τη δυνατότητα εκθέσεων λόγω έλλειψης χώρων, είναι δύσκολη η κατάσταση».
Κραυγή αγωνίας για να μην μπει λουκέτο
Τα τελευταία χρόνια ο κ. Μπούκας έστειλε δεκάδες επιστολές στο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Απόδημου Ελληνισμού για να ζητήσει οικονομική ενίσχυση. «Στις περισσότερες δεν απάντησε κανείς. Θυμάμαι τις δηλώσεις που έκανε πρόσφατα ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος για τον ρόλο των Ελλήνων της Διασποράς στην προβολή της χώρας στο εξωτερικό και συμπεραίνω ότι η παρουσία του ΚΕΠΣ στη Στοκχόλμη, ως σημείου αναφοράς και προπυργίου για τη διατήρηση της ταυτότητάς μας, είναι πολύ σημαντική. Ακόμα και αν κλείσει όμως, το υλικό του δεν πρέπει να χαθεί. Κυρίως αυτό με ενδιαφέρει».
Η λειτουργία του Κέντρου πάντως συνεχίζεται, έστω και μετ' εμποδίων. «Η δουλειά μας δεν σταματάει. Πριν από λίγο καιρό καταθέσαμε μια πρόταση για τη διενέργεια καμπάνιας με τίτλο “Ελλάδα - Το λίκνο της Ευρώπης”. Αυτός ήταν πάντα ο ρόλος της χώρας μας και πρέπει να τον θυμόμαστε και να τον αναδεικνύουμε».
Γεράσιμος Κόντος
dimokratianews.gr
http://www.hellasontheweb.org/2009-05-25-15-24-30/2010-04-06-07-43-49/1605-2011-08-09-16-03-20
Ερευνητής, παιδαγωγός και δημοσιογράφος, ο Ανδρέας Μπούκας εγκαταστάθηκε στη Σουηδία το 1973. «Ηρθα στη Στοκχόλμη για σπουδές στο πολυτεχνείο, αλλά γρήγορα στράφηκα στην εκπαίδευση και τη δημοσιογραφία. Εκανα οικογένεια και ασχολήθηκα για λίγο με τα κοινά. Ευτυχώς τη δεκαετία του '80 εγκατέλειψα οριστικά την πολιτική». Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Τμήμα του πανεπιστημίου της πόλης, άρχισε να αρθρογραφεί στον σουηδικό Τύπο και άνοιξε εκδοτικό οίκο που τυπώνει τα περιοδικά «Προβολές» και «Περγαμηνή».
Την πατρίδα όμως δεν την ξέχασε ποτέ. «Εχω τόσους φίλους εκεί, συγγενείς... Ταξιδεύω στην Ελλάδα τουλάχιστον τρεις φορές τον χρόνο και έχω ιδιαίτερους δεσμούς με την Ηπειρο και τη Μακεδονία». Η ιδέα του για τη δημιουργία του ΚΕΠΣ γεννήθηκε το 1990. «Δεν άντεχα να βλέπω την ιστορία των Ελλήνων της Σουηδίας να καταλήγει στα σκουπίδια. Στα τέλη του έτους έστειλα ένα γράμμα στην πρεσβεία και σε ένα ίδρυμα που διέθετε χώρους που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν το εγχείρημα. Ανταπόκριση δεν υπήρξε, αλλά δεν έκανα πίσω. Το 1991 ξεκινήσαμε με τη βοήθεια κάποιων συλλογικών φορέων και μελών της παροικίας».
Στην πρώτη τριετία της ζωής του, το ίδρυμα Ελληνική Βιβλιοθήκη και Αρχείο Σουηδίας -όπως ονομαζόταν το ΚΕΠΣ έως το 1994- στεγάστηκε σε ένα δωμάτιο του σπιτιού του κ. Μπούκα και σε μία αίθουσα της Εργατικής Επιμορφωτικής Ομοσπονδίας Σουηδίας. «Υστερα συμφωνήσαμε με τον δήμο Στοκχόλμης και το Πολιτιστικό Συμβούλιο να μας καλύψουν τα έξοδα για τους χώρους και το προσωπικό. Η συμφωνία όμως δεν τηρήθηκε. Παίρναμε χρήματα μόνο για τις εγκαταστάσεις και δουλεύαμε με εθελοντές».
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες, το ΚΕΠΣ κατάφερε να συγκεντρώσει περίπου 30.000 βιβλία, 600 χάρτες της περιόδου 1513-1924, σπάνια νομίσματα, μετάλλια και γραμματόσημα, παραδοσιακές ενδυμασίες, ελαιογραφίες και χαρακτικά ομογενών, φύλλα εφημερίδων που τυπώθηκαν την επταετία 1967-1974 και αρχειακό υλικό του 18ου και του 19ου αιώνα. Διοργάνωσε επίσης δεκάδες διαλέξεις και εκδηλώσεις με θέμα την ελληνική λογοτεχνία και την ελληνική ποίηση, βραδιές ελληνικής μουσικής και κινηματογράφου, σεμινάρια, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής.
«Δημιουργήσαμε μία από τις αξιόλογες βιβλιοθήκες της χώρας, κάναμε αισθητή της παρουσία μας και κερδίσαμε το ενδιαφέρον αρκετών φορέων και σουηδικών ΜΜΕ. Το 2005 άρχισαν τα προβλήματα. Το Πολιτιστικό Συμβούλιο αποφάσισε να εντάξει στον προϋπολογισμό του κι άλλους συλλόγους, που δεν είχαν καμία σχέση με τον πολιτισμό, χωρίς όμως να αυξήσει τα σχετικά κονδύλια».
Δύο χρόνια αργότερα, ο δήμος Στοκχόλμης ζήτησε από το διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΠΣ να αναζητήσει οικονομική ενίσχυση από άλλο δήμο. «Κάναμε μια προσπάθεια, αλλά όλες οι απαντήσεις ήταν αρνητικές. Αναγκαστήκαμε να μετακομίσουμε σε ένα κτίριο στα όρια της Στοκχόλμης και μεταφέραμε ένα μέρος του αρχείου μας σε αποθήκες. Με τα σημερινά δεδομένα, τρεις λύσεις υπάρχουν. Να ξενοικιάσουμε τις αποθήκες, να αρχίσουμε να πουλάμε το υλικό μας ή να βρούμε χώρο σε άλλη πόλη, κάτι που μοιάζει απίθανο».
Τα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου πλησιάζουν τα 17.000 ευρώ τον χρόνο και καλύπτονται εναλλάξ από τους εθελοντές-μέλη του. «Το πρώτο τρίμηνο του έτους καλύφθηκε από την υπεύθυνη χορού, το δεύτερο από μένα και για το τρίτο, εκτός από τα χρήματα που θα δώσω, προσπαθώ να εξασφαλίσω και δάνειο. Μείναμε πέντε άτομα, χάσαμε και τη δυνατότητα εκθέσεων λόγω έλλειψης χώρων, είναι δύσκολη η κατάσταση».
Κραυγή αγωνίας για να μην μπει λουκέτο
Τα τελευταία χρόνια ο κ. Μπούκας έστειλε δεκάδες επιστολές στο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Απόδημου Ελληνισμού για να ζητήσει οικονομική ενίσχυση. «Στις περισσότερες δεν απάντησε κανείς. Θυμάμαι τις δηλώσεις που έκανε πρόσφατα ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος για τον ρόλο των Ελλήνων της Διασποράς στην προβολή της χώρας στο εξωτερικό και συμπεραίνω ότι η παρουσία του ΚΕΠΣ στη Στοκχόλμη, ως σημείου αναφοράς και προπυργίου για τη διατήρηση της ταυτότητάς μας, είναι πολύ σημαντική. Ακόμα και αν κλείσει όμως, το υλικό του δεν πρέπει να χαθεί. Κυρίως αυτό με ενδιαφέρει».
Η λειτουργία του Κέντρου πάντως συνεχίζεται, έστω και μετ' εμποδίων. «Η δουλειά μας δεν σταματάει. Πριν από λίγο καιρό καταθέσαμε μια πρόταση για τη διενέργεια καμπάνιας με τίτλο “Ελλάδα - Το λίκνο της Ευρώπης”. Αυτός ήταν πάντα ο ρόλος της χώρας μας και πρέπει να τον θυμόμαστε και να τον αναδεικνύουμε».
Γεράσιμος Κόντος
dimokratianews.gr
http://www.hellasontheweb.org/2009-05-25-15-24-30/2010-04-06-07-43-49/1605-2011-08-09-16-03-20
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου